1.2 Inleiding

DE UITDAGING
Deel 1. Om te beginnen
door Dick Pruiksma

Back to basics

In een tijd van krimpende kerken ontstaat als vanzelf de behoefte tot concentratie en verdieping. In onze kerkelijke structuren willen we allerlei ballast achter ons laten om ons te concentreren op wat er werkelijk toe doet. Na perioden van betrekkelijke hoogconjunctuur is de leus: back to basics, terug naar wat wezenlijk is.

De dialoog die christenen zijn aangegaan met het jodendom kan een belangrijke bijdrage leveren aan die beweging naar de kern. Jodendom en christendom zoals we die vandaag kennen zijn immers beide ontstaan uit het veelkleurige jodendom zoals dat bestond in de eerste eeuw van de gebruikelijke jaartelling. Joden en christenen drinken uit dezelfde bronnen. De dialoog met hun joodse gesprekspartners brengt christenen in een hernieuwde relatie tot die bronnen. Christenen kunnen van joden leren de Schriften nieuw te lezen en te verstaan. De richting van de joods-christelijke dialoog is back to basics. Aan die beweging wil dit project, ‘De Uitdaging’, een bijdrage leveren als één stem onder vele die desalniettemin gehoord mag worden.

Een uitdaging

In dit project laten we ons door twee vragen uitdagen:

1. Wat kunnen christenen leren van de dialoog met joden met name over Jezus en Paulus?
2. Wat betekenen de lessen die wij leren voor ons christelijk geloof?

Aan de hand van die twee vragen wil het project ‘De Uitdaging’ deel zijn van de beweging back to basics. Christenen worden uitgedaagd om lessen te leren uit de joods-christelijke dialoog waar het gaat om de twee hoofdfiguren uit het Nieuwe Testament: Jezus en Paulus. En die uitdaging blijft niet beperkt tot het hoofd. We worden uitgedaagd om vanuit het hart ons christelijk geloof opnieuw onder woorden te brengen. Een uitdaging die ons bescheiden zal maken en die ons bewust laat zijn van de kwetsbaarheid van ons geloof. Dit project is ook een uitdaging omdat de inhoud ervan bepaald niet gemakkelijk is. De lat ligt uitdagend hoog. Voor velen is misschien de inhoud van ‘De Uitdaging’ nieuw en verontrustend. Bovendien worden we uitgedaagd om de hoofdstukken van dit project niet alleen individueel te consumeren maar om in de kring te komen en in geloofsgesprekken ons geloof te delen met anderen. Uitdagingen genoeg! Het project ´De Uitdaging` is dus in de eerste plaats bedoeld voor christenen die voor hun geloof lessen willen trekken uit de dialoog met joden. In veruit de meeste plaatsen zal de kring van het geloofsgesprek slechts uit christenen bestaan. Maar er is natuurlijk niets op tegen om de kring wijder te trekken!

Onze partners

De bedenker van dit project is decennialang in verschillende functies betrokken geweest bij de dialoog van joden en christenen. In Nederland en veel andere landen heeft hij deelgenomen aan intensieve ontmoetingen. Dit project is niet vanuit de academie maar vanuit de praktijk van de dialoog geschreven. Wanneer daarom in de hoofdstukken van dit project gesproken wordt over onze joodse gesprekspartners dan worden al die mensen bedoeld die in Nederland en al die andere landen zich inzetten voor de verbetering van de betrekkingen tussen joden en christenen. Natuurlijk zijn er grote groepen joden, religieus of niet, die van de interreligieuze dialoog niets moeten hebben. Net zoals er grote groepen christenen zijn die theologisch en/of politiek hun eigen agenda meebrengen naar de dialoogtafel en daarmee vaak een open gesprek belemmeren. Maar de gesprekspartners in dit project zijn al diegenen die probeerden zoveel mogelijk zonder vooroordeel en met open handen de ander te ontmoeten. Zij zijn de partners in de dialoog die in dit project wordt beschreven.

Opzet

Het project ´De Uitdaging`bestaat uit tien stellingen en vier geloofsgesprekken. Het geheel is onderverdeeld in vier delen:

• Deel 1: Om te beginnen. Het voorwoord, deze inleiding, stelling 1 en een eerste geloofsgesprek met als thema: Identiteit.
• Deel 2: Over Jezus. Drie stellingen (de nrs. 2, 3 en 4) over Jezus en de evangeliën en een tweede geloofsgesprek met als thema: Toekomst.
• Deel 3: Over Paulus. Opnieuw drie stellingen (de nrs. 5, 6 en 7). Nu over Paulus en hoezeer ook Paulus jood bleef. Het derde geloofsgesprek heeft als thema: Geloofstrouw.
• Deel 4: Over ons. Wat betekent dat alles voor ons geloof? Een poging tot antwoord in opnieuw drie stellingen (de nrs. 8, 9 en 10) gevolgd door een laatste, vierde geloofsgesprek over ‘kwetsbaar geloven’.

Daarnaast maken tien interviews met joodse en christelijke gesprekspartners deel uit van het project. Deze interviews zijn thematisch samengevat in vier video’s die op hun beurt weer deel zijn van de geloofsgesprekken waarmee de paragrafen van dit project steeds besluiten. Kortom: tien stellingen en vier geloofsgesprekken, tien interviews en vier video’s.

Het geheel laat zich op minstens drie manieren gebruiken:

• Individueel. U kunt de stellingen en hun toelichtingen lezen om informatie te verzamelen.
• Gezamenlijk. Wanneer iemand beschikbaar is als gespreksleid(st)er kan een kring worden gevormd om het geloofsgesprek te voeren.
• Dat alles kan volgens de opzet van dit project. Maar het is ook goed denkbaar dat de verschillende delen van ´De Uitdaging`ofwel afzonderlijk ofwel in andere samenstelling worden gebruikt.

Dank

Veel mensen hebben meegewerkt aan dit project. Hun namen vindt u via het hoofdmenu van deze website. Zonder hun medewerking was ‘De Uitdaging’ niet tot stand gekomen. Hartelijk dank! Bijzondere dank ben ik verschuldigd aan professor Peter J. Tomson die op afstand meelas en theologische adviezen gaf. En dank aan al die mensen die ik in tientallen jaren van dialoogwerk heb ontmoet, in Nederland en daarbuiten. Ik heb ontzettend veel van hen geleerd.

Aanvullende informatie

Dick Pruiksma (1949) studeerde theologie aan de toenmalige Theologische Hogeschool in Kampen en was predikant in Lichtenvoorde en Weesp. Hij was lid van het Deputaatschap Kerk en Israël van de Gereformeerde Kerken in Nederland en vertegenwoordigde van 1992 tot 2004 die kerken in het Overlegorgaan van Joden en Christenen in Nederland (OJEC). Van 1994 tot 2004 was hij voorzitter van het OJEC. Pruiksma werd in 1998 gekozen als bestuurslid van de International Council of Christians and Jews. Vanaf 2006 tot 2013 diende hij de ICCJ als algemeen secretaris. Na zijn pensionering in 2014 werd hij lid van de Protestantse Raad Kerk en Israël, een adviesorgaan van de Generale Synode en de in Utrecht gevestigde Dienstenorganisatie van de Protestantste Kerk in Nederland. Sinds juli 2018 is hij voorzitter van de Protestantse Raad. Pruiksma startte na zijn pensionering de website www.joods-christelijke-dialoog.nl waarvan hij als coördinator optreedt.

Feedback

Uw reacties worden op prijs gesteld via info@joods-christelijke-dialoog.nl.

 

 

 

 

1.1 Woord vooraf1.2 Inleiding1.3 Stelling 11.4 Eerste geloofsgesprek